انبارداری داروخانه

انبار داروخانه بخش حیاتی مدیریت داروهاست که به اندازه قفسه‌ها اهمیت دارد.برخلاف قفسه‌ها که برای نمایش و دسترسی سریع طراحی شده‌اند، انبار جایی است که ذخیره‌سازی اصولی داروها انجام می‌شود. بیایید به‌طور مفصل به همه جنبه‌های انبارداری داروخانه بپردازیم.

۱. هدف اصلی انبار داروخانه
انبار داروخانه محلی مجزا و معمولاً بسته است که برای ذخیره داروها، مواد مصرفی پزشکی، و محصولات آرایشی و بهداشتی به‌کار می‌رود. اهداف اصلی انبار شامل موارد زیر است:

•مدیریت موجودی: اطمینان از اینکه همیشه داروهای ضروری در دسترس هستند.
•جلوگیری از کمبود یا انباشت بیش‌ازحد: داروها نه کم باشند که به بیمار آسیب برسد، نه زیاد که تاریخ انقضا بگذرد.
•کنترل تاریخ انقضا: داروهای نزدیک به انقضا باید شناسایی شوند تا به‌موقع مصرف یا مرجوع شوند.
•ذخیره ایمن داروهای خاص: داروهای یخچالی، سمی، یا مخدر باید با دقت نگهداری شوند.

۲. انواع داروها در انبار داروخانه
برای نظم بهتر، داروهای انبار باید بر اساس نوع و شرایط نگهداری دسته‌بندی شوند:

۱.داروهای معمولی:•قرص‌ها، کپسول‌ها، شربت‌ها و آمپول‌های پرمصرف
•نگهداری در دمای ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد
2.داروهای یخچالی:
•انسولین، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، هورمون‌ها
•نگهداری در یخچال بین ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد
•بهتر است یخچال دارویی به سیستم هشدار دمایی مجهز باشد تا در صورت تغییر دما، اطلاع‌رسانی شود.
3.داروهای مخدر و تحت‌کنترل:
•داروهای آرام‌بخش، مواد مخدر پزشکی
•نگهداری در کمد یا گاوصندوق قفل‌دار تحت نظارت داروساز مسئول
4.داروهای سمی یا خطرناک:
•داروهای شیمی‌درمانی یا آنتی‌بیوتیک‌های قوی
•نگهداری در قفسه‌های مشخص با برچسب «مواد خطرناک»
۵.داروهای تاریخ‌گذشته یا مرجوعی:
•باید در بخش قرنطینه جدا شده و دور از دسترس قرار بگیرند تا به‌طور تصادفی فروخته نشوند.

۳. اصول چیدمان داروها در انبار
چیدمان داروها در انبار باید بر اساس اصول علمی و مدیریتی باشد:
قانون FEFO (First Expiry, First Out):
•به این معناست که داروهایی که زودتر منقضی می‌شوند باید در جلوتر قرار بگیرند تا اول از همه مصرف یا فروخته شوند.
•هر دارویی که تازه وارد انبار می‌شود، باید پشت سر داروهای قدیمی‌تر قرار بگیرد تا از استفاده از داروهای تاریخ‌دار مطمئن شویم.

قفسه‌بندی اصولی:
•داروها باید به‌صورت مرتب و با فاصله از دیوار و کف زمین چیده شوند تا از نفوذ رطوبت یا حشرات جلوگیری شود.
•هر قفسه باید دارای برچسب واضح باشد که نام دارو، دسته دارویی، و شرایط نگهداری را نشان دهد.
•فاصله بین قفسه‌ها باید به اندازه‌ای باشد که امکان دسترسی آسان و بازرسی منظم وجود داشته باشد.
۴. مدیریت تاریخ انقضا در انبار
برای جلوگیری از نگهداری داروهای تاریخ‌گذشته، رعایت این مراحل ضروری است:
•بازرسی هفتگی: هر هفته باید تاریخ انقضای داروها بررسی و داروهای نزدیک به انقضا علامت‌گذاری شوند.
•نرم‌افزار مدیریت داروخانه: سیستم‌های نرم‌افزاری می‌توانند با ثبت تاریخ ورود و تاریخ انقضای داروها، قبل از موعد، به داروساز هشدار دهند.
•جداسازی داروهای نزدیک به انقضا: داروهایی که به‌زودی منقضی می‌شوند باید از انبار به قفسه‌ها منتقل شوند تا زودتر فروخته شوند.
۵. جداسازی داروهای مرجوعی و تاریخ‌گذشته
یکی از حیاتی‌ترین اصول انبارداری، جداسازی صحیح داروهای غیرقابل‌استفاده است
•داروهای تاریخ‌گذشته: باید در بخشی به نام «قرنطینه» قرار بگیرند تا به اشتباه وارد چرخه فروش نشوند.
•برنامه مرجوعی: داروخانه باید با شرکت‌های پخش دارو در ارتباط باشد تا داروهای تاریخ‌گذشته را مرجوع کرده یا طبق دستورالعمل سازمان غذا و دارو، امحا کند.
•گزارش مستند: خروج هر داروی تاریخ‌گذشته باید در سیستم ثبت شود تا در صورت بازرسی، مدارک قانونی موجود باشد.
۶. کنترل موجودی انبار
مدیریت موجودی به داروخانه کمک می‌کند تا همیشه تعادل بین موجودی و تقاضا حفظ شود:
•ثبت دقیق ورود و خروج داروها: باید هر دارویی که به انبار وارد یا از آن خارج می‌شود در سیستم ثبت شود.
•انبارگردانی دوره‌ای: به‌صورت ماهانه یا فصلی، موجودی انبار باید با گزارش‌های نرم‌افزاری تطبیق داده شود.
•کنترل داروهای کم‌مصرف: داروهایی که تقاضای کمتری دارند نباید به مقدار زیاد سفارش داده شوند تا از انباشت و انقضا جلوگیری شود.

انبار داروخانه، قلب تپنده مدیریت داروهاست. نظم و دقت در انبارداری، علاوه بر حفظ سلامت بیماران، به داروخانه کمک می‌کند تا از زیان مالی جلوگیری کند و در بازرسی‌های بهداشتی سربلند باشد. با رعایت اصول FEFO، مدیریت دقیق موجودی، و استفاده از نرم‌افزارهای هوشمند، می‌توان انباری کارآمد و ایمن داشت.