مودیان به زبان ساده
7 دقیقه مطالعه
اگر در مورد مودیان اطلاعی ندارید یا متن حقوقی برای شما قابل فهم نبوده،در این مقاله مفاهیم اصلی وضروری به زبان ساده و قابل فهم توضیح داده شده.
-
سامانه مودیان چیست؟
سامانه مودیان یک سیستم آنلاین است که تحت مدیریت سازمان امور مالیاتی کشور قرار دارد و به هر کسب‌وکار یا شخص حقوقی یک حساب کاربری (کارپوشه) اختصاص می‌دهد. صاحبان مشاغل و شرکت‌ها باید در این سامانه ثبت‌نام کنند و اطلاعات مالیاتی خود را از طریق این کارپوشه با سازمان مالیاتی به اشتراک بگذارند.
-
مودیان چیست؟
مودیان به افرادی گفته می‌شود که باید مالیات بدهند. این افراد می‌توانند صاحبان کسب‌وکارها یا شرکت‌ها باشند که موظف هستند اطلاعات مالی خود را به سازمان مالیاتی ارسال کنند.
هدف این سامانه جلوگیری از فرار مالیاتی و کاهش نیاز به بررسی‌های پیچیده است. برای دسترسی به این سامانه می‌توان از آدرس اینترنتی my.tax.gov.ir استفاده کرد و مودیان باید فاکتورهای الکترونیکی خود را در زمان‌های مشخص شده به این سامانه ارسال کنند.
براساس قانون سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی، همه کسب‌وکارها باید طبق دستور سازمان مالیاتی، فاکتور فروش خود را در سامانه مالیاتی ثبت کنند.
از ۱ دی ۱۴۰۲، ارسال فاکتورها در این سامانه برای همه مودیان مالیاتی اجباری است.
اگر مودیان فاکتور فروش ثبت نکنند یا صورتحساب صادر نکنند، شامل جریمه طبق ماده ۲۲ قانون می‌شوند و امتیازات این ماده را از دست می‌دهند.
-
چه کسانی باید قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان را اجرا کنند؟
همه صاحبان کسب‌وکار، چه شغلی داشته باشند یا شرکت (حقوقی) باشند، مشمول این قانون هستند و باید آن را اجرا کنند.
- تاریخ مشمولیت در قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان یعنی چه
-
شماره منحصر به فرد مالیاتی چیست و چه کارایی دارد؟
شماره منحصر به فرد مالیاتی یک کد ۲۲ رقمی است که به هر فاکتور الکترونیکی اختصاص داده می‌شود. این کد کمک می‌کند تا هر صورتحساب به‌طور دقیق شناسایی و پیگیری شود. با این شماره، سازمان مالیاتی می‌تواند تمامی تراکنش‌ها را کنترل کند و از فرار مالیاتی جلوگیری کند. همچنین به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که صورتحساب‌های خود را به‌طور منظم و دقیق ثبت کنند.
-
شناسه یکتای حافظه مالیاتی چیست؟
شناسه یکتای حافظه مالیاتی یک کد ۶ رقمی است که به هر حافظه مالیاتی به‌صورت منحصر به‌فرد داده می‌شود. این شناسه یکی از بخش‌های شماره منحصر به فرد مالیاتی است.
مودیان (کسب‌وکارها) بعد از ثبت‌نام در سامانه مودیان و عضویت در کارپوشه، این شناسه را دریافت می‌کنند.
برای جزئیات بیشتر می‌توانید به سایت intamedia.ir بخش پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان مراجعه کنید.
تفاوت شناسه یکتای حافظه مالیاتی و شماره منحصر به فرد مالیاتی
•شناسه یکتای حافظه مالیاتی: یک کد ۶ رقمی است که به حافظه مالیاتی (یعنی دستگاه یا نرم‌افزاری که اطلاعات مالی ذخیره می‌کند) اختصاص داده می‌شود. این کد نشان می‌دهد اطلاعات فروش از کدام حافظه مالیاتی ارسال شده است.
•شماره منحصر به فرد مالیاتی: یک کد ۲۲ رقمی است که به هر فاکتور الکترونیکی اختصاص داده می‌شود. این شماره شامل شناسه یکتای حافظه مالیاتی هم هست و باعث می‌شود هر صورتحساب به‌صورت دقیق ثبت و قابل پیگیری باشد.
•شناسه یکتای حافظه مالیاتی مخصوص دستگاه یا نرم‌افزاری است که اطلاعات را ذخیره می‌کند.
•شماره منحصر به فرد مالیاتی مخصوص فاکتورهایی است که توسط این دستگاه یا نرم‌افزار صادر می‌شود.
-
تفاوت انواع صورتحساب الکترونیکی چیست؟
صورتحساب‌های الکترونیکی در سه نوع دسته‌بندی می‌شوند:
•صورتحساب نوع اول: شامل اطلاعات کامل فروشنده، خریدار و کالا یا خدمات است و برای معاملات رسمی و دقیق استفاده می‌شود.
•صورتحساب نوع دوم: اطلاعات فروشنده و کالا یا خدمات را دارد، اما ثبت اطلاعات خریدار اختیاری است. این نوع برای فروش‌های معمولی به مشتریان استفاده می‌شود.
•صورتحساب نوع سوم: همان رسید پرداخت کارتخوان یا درگاه اینترنتی است که به سامانه مالیاتی وصل باشد و شماره منحصر به فرد مالیاتی داشته باشد.
تفاوت اصلی آن‌ها در میزان اطلاعات ثبت‌شده است: نوع اول جزئیات کامل دارد، نوع دوم خریدار اختیاری است، و نوع سوم همان رسید پرداخت متصل به سامانه مالیاتی است.
- کارپوشه چیست؟
کارپوشه یک بخش آنلاین در سامانه مودیان است که به هر مودی (فرد یا کسب‌وکاری که مشمول مالیات است) اختصاص داده می‌شود. این کارپوشه به مودی این امکان را می‌دهد که اطلاعات مالیاتی خود را وارد و مدیریت کند. از طریق کارپوشه، مودی می‌تواند:
•صورتحساب‌ها را ثبت و ارسال کند.
•اطلاعات مالیاتی خود را با سازمان امور مالیاتی به اشتراک بگذارد.
•وضعیت مالیات و عوارض خود را پیگیری کند.
در واقع، کارپوشه مانند یک حساب کاربری برای مدیریت مسائل مالیاتی است و به سازمان مالیاتی کمک می‌کند تا از درست بودن گزارش‌ها و پرداخت‌های مالیاتی اطمینان حاصل کند
-
چرا کارپوشه مودیان غیرفعال می‌شود؟
گاهی برخی افراد با این مشکل مواجه می‌شوند که کارپوشه مودیان آن‌ها باز نمی‌شود. طبق ماده ۲۴ قانون مالیات بر ارزش افزوده، این اتفاق زمانی می‌افتد که سازمان امور مالیاتی تشخیص دهد فرد شرایط لازم برای دریافت مالیات و عوارض از خریداران را ندارد.
در این شرایط، سازمان مالیاتی کارپوشه فرد را در سامانه با عنوان عبور از حد مجاز غیرفعال می‌کند. بعد از غیرفعال شدن کارپوشه، بانک مرکزی هم موظف است تمام دستگاه‌های کارتخوان یا درگاه‌های پرداخت اینترنتی مربوط به آن شخص را قطع کند.
به زبان ساده: اگر سازمان مالیاتی تشخیص دهد که شما اجازه گرفتن مالیات از مشتریان را ندارید، کارپوشه شما بسته می‌شود و دستگاه‌های کارتخوان و درگاه‌های پرداختتان هم از کار می‌افتند.
-
صورتحساب اصلاحی و صورتحساب برگشتی چیست؟
صورتحساب اصلاحی و صورتحساب برگشت از فروش دو نوع صورتحساب خاص هستند که در موارد خاص صادر می‌شوند:
1.صورتحساب اصلاحی:
این صورتحساب زمانی صادر می‌شود که اطلاعات یک صورتحساب قبلی اشتباه بوده یا تغییر کرده باشد. مثلا اگر اشتباهی در قیمت یا تعداد کالاها یا خدمات ذکر شده در صورتحساب اولیه وجود داشته باشد، باید صورتحساب اصلاحی صادر کرد تا این اشتباهات تصحیح شوند.
2.صورتحساب برگشت از فروش:
این صورتحساب زمانی صادر می‌شود که مشتری کالایی را که قبلا خریداری کرده، برگشت دهد. مثلا اگر مشتری دارویی را به دلایل مختلف (مثل اشتباه در خرید یا مشکل در کالا) پس بدهد، داروخانه باید یک صورتحساب برگشت از فروش صادر کند تا فروش قبلی لغو شود و میزان فروش کاهش یابد.
این دو نوع صورتحساب به سامانه مودیان ارسال می‌شود تا اطلاعات مالیاتی به درستی ثبت و پردازش شوند.
مراحل ثبت‌نام در سامانه مودیان به صورت ساده و گام به گام عبارتند از:
۱.مرحله اول: پیش‌ثبت‌نام مالیاتی
•ابتدا باید اطلاعات اولیه کسب‌وکار خود را در سامانه مودیان ثبت کنید. این مرحله به صورت آنلاین بررسی می‌شود و بعد از حدود ۳۰ دقیقه، نام کاربری و رمز عبور برای ادامه ثبت‌نام ارسال می‌شود.
2.مرحله دوم: ثبت‌نام در نظام مالیاتی
•برای ثبت‌نام در سامانه مودیان، باید ابتدا ثبت‌نام مالیاتی خود را تکمیل کنید. این کار از طریق درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی (my.tax.gov.ir) انجام می‌شود. همچنین اگر مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستید، باید ثبت‌نام در این سیستم نیز انجام شود.
3.مرحله سوم: دریافت گواهی امضای الکترونیکی
•برای تکمیل ثبت‌نام، باید گواهی امضای الکترونیکی دریافت کنید. این گواهی از طریق سایت gica.ir درخواست و پس از احراز هویت، کد رهگیری دریافت می‌کنید. سپس باید به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه و توکن امضای الکترونیک خود را دریافت کنید.
4.مرحله چهارم: دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی
•شناسه یکتای حافظه مالیاتی یک کد ۶ رقمی منحصربه‌فرد است که به حافظه مالیاتی شما اختصاص می‌یابد. برای دریافت این شناسه، باید کلید عمومی خود را وارد کنید.
5.مرحله پنجم: دریافت شناسه کالاها و خدمات
•برای ثبت‌نام در سامانه مودیان و ارسال صورتحساب‌های الکترونیکی، باید شناسه کالا و خدمات خود را دریافت کنید. این شناسه یک کد منحصربه‌فرد برای هر گروه کالایی است که از طریق سایت سازمان امور مالیاتی یا سامانه جامع تجارت ایران قابل دریافت است.
6.مرحله آخر: تکمیل ثبت‌نام در سامانه مودیان
•بعد از دریافت شناسه‌های لازم، می‌توانید وارد سایت my.tax.gov.ir شوید و مراحل نهایی ثبت‌نام را انجام دهید. پس از وارد کردن اطلاعات، نام کاربری و رمز عبور به شما ارسال می‌شود تا وارد کارپوشه خود شوید.
درصورتی‌که مشمول ارزش افزوده هستید، باید ثبت نام ارزش افزوده را نیز پیش از ثبت نام در سامانه مودیان انجام دهید. این موارد مانند ارسال لیست بیمه جزو تکالیف قانونی صاحبان کسب‌وکار محسوب می‌شوند.
کارفرمایان برای رد کردن بیمه کارکنان خود می‌توانند از طریق سایت سازمان تامین اجتماعی به نشانی es.tamin.ir اقدام کنند.
- ورود به کارپوشه درسامانه مودیان
- ورود به بخش عضویت
- انتخاب گزینه درخواست شناسه یکتای حافظه مالیاتی
- تعیین نحوه ارسال صورتحساب
- تعیین کلید عمومی (در صورت الزام)
- تعیین شعب مرتبط با شناسه یکتا
- تخصیص ابزار پرداخت با شناسه یکتا (اختیاری)
- ثبت اطلاعات حافظه مالیاتی و پایانه فروشگاهی (اختیاری)
- مشاهده اطلاعات ثبت شده و تایید آن
-
شناسه کالاچیست ؟
یک کد منحصربه‌فرد است که برای هر نوع کالا یا خدمت به‌منظور شناسایی و ثبت آن در سیستم‌های مالیاتی و تجاری صادر می‌شود. این شناسه به‌عنوان ابزاری برای جلوگیری از اشتباهات و ناهماهنگی‌ها در ثبت اطلاعات مالیاتی و تجاری استفاده می‌شود.
کار شناسه مالیاتی چیست؟
•ثبت دقیق اطلاعات: با استفاده از شناسه کالا، اطلاعات دقیق‌تری درباره هر کالا یا خدمت در سیستم ثبت می‌شود.
•اصلاح و پیگیری مالیاتی: این شناسه به سازمان مالیاتی کمک می‌کند تا مالیات صحیحی از فروش هر کالا یا خدمت دریافت کند.
•راحتی در بررسی‌ها: شناسه کالا به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا راحت‌تر در صورت بروز مشکلات مالیاتی یا تجاری، اطلاعات کالاها و خدمات خود را پیگیری کنند.
•استانداردسازی اطلاعات: برای یکسان‌سازی داده‌ها و جلوگیری از اشتباهات، شناسه کالا به‌طور رسمی ثبت می‌شود.
این شناسه‌ها در سامانه‌های مالیاتی و تجاری به‌ویژه برای ارسال صورتحساب‌های الکترونیکی بسیار مهم هستند.
- چند نوع شناسه کالاوجود دارد؟
در صورتحساب الکترونیکی، دو نوع شناسه کالا/خدمت وجود دارد: عمومی و اختصاصی.
1.شناسه کالا/خدمت عمومی: این شناسه می‌تواند در چند ردیف مختلف از صورتحساب به کار رود. یعنی اگر شما چند کالا یا خدمت مشابه داشته باشید، می‌توانید از همان شناسه برای هر کدام استفاده کنید.
2.شناسه کالا/خدمت اختصاصی: این شناسه برای هر کالا یا خدمت خاص و منحصر به فرد است. به همین دلیل، فقط در یک ردیف از صورتحساب می‌توان از این شناسه استفاده کرد و نمی‌توانید در چند ردیف از همان شناسه استفاده کنید.
-
مهم ترین جرایم مالیاتی داروخانه ها به شرح زیر می باشند
- ( جریمه عدم ثبت نام مالیاتی صاحبان مشاغل ظرف مدت ۴ ماه از
شروع فعالیت = ۱۰ درصد مالیات متعلق + محرومیت از کلیه معافیت ها و
مشوق های مالیاتی
( جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی = 3۰ درصد مالیات متعلق +
محرومیت از کلیه معافیت ها و مشوق های مالیاتی
( جریمه عدم پرداخت مالیات در موعد مقرر = ماهانه ۲ درصد مالیات
متعلق
( جریمه عدم ارسال لیست مالیات حقوق = ۲ درصد حقوق پرداختی
( جریمه عدم پرداخت مالیات حقوق = ۱۰ درصد + ماهانه ) ۲/۵ ( درصد
مالیات متعلق
( جریمه عدم ارایه دفاتر قانونی = ۲۰ درصد مالیات متعلق
( جریمه عدم ارسال فهرست معامالت فصلی = ۲ درصد معامالت ارسال
نشده
( جریمه عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده = ۲ برابر مالیات بر
ارزش افزوده متعلق
( جریمه عدم ارسال صورتحساب الکترونیکی = ۱۰ درصد معامالت یا
مبلغ ) ۲۰/۰۰۰/۰۰۰ ( ریال ) هر کدام که بیشتر باشد
( جریمه عدم استفاده از پایانه فروشگاهی = ۱۰ درصد معامالت یا مبلغ
) ۲۰/۰۰۰/۰۰۰ ( ریال ) هر کدام که بیشتر باشد ( + محرومیت از کلیه
معافیت ها و مشوق های مالیاتی
توضیح کلید خصوصی، کلید عمومی و گواهی امضای دیجیتال به زبان ساده
در دنیای دیجیتال، امنیت اطلاعات اهمیت بسیار زیادی دارد، به همین دلیل از تکنیک‌های رمزنگاری استفاده می‌شود. دو مفهوم کلید خصوصی و کلید عمومی در رمزنگاری نقش مهمی دارند و در بسیاری از سیستم‌های امنیتی، از جمله سامانه‌های مالیاتی، امضای دیجیتال، و انتقال داده‌های رمزگذاری‌شده به کار می‌روند. در ادامه به زبان ساده توضیح می‌دهیم که این کلیدها چه هستند، چگونه کار می‌کنند و چگونه می‌توان آن‌ها را دریافت کرد.
۱. کلید خصوصی و کلید عمومی چیست؟
رمزنگاری نامتقارن بر پایه دو نوع کلید کار می‌کند:
کلید خصوصی (Private Key)
کلید خصوصی، یک کد مخفی و محرمانه است که فقط صاحب آن باید به آن دسترسی داشته باشد. این کلید برای رمزگشایی اطلاعات و امضای دیجیتال استفاده می‌شود.
ویژگی‌های کلید خصوصی:
- محرمانه است و نباید با کسی به اشتراک گذاشته شود.
- برای امضای دیجیتال و رمزگشایی داده‌ها استفاده می‌شود.
- اگر این کلید فاش شود، امنیت اطلاعات به خطر می‌افتد.
در سامانه مالیاتی مودیان، داروخانه‌ها و کسب‌وکارها از کلید خصوصی برای ارسال فاکتورهای الکترونیکی معتبر به سازمان امور مالیاتی استفاده می‌کنند.
کلید عمومی (Public Key)
کلید عمومی، برعکس کلید خصوصی، برای عموم قابل مشاهده است و نیازی به مخفی نگه‌داشتن آن نیست. این کلید برای رمزگذاری اطلاعات و تأیید امضای دیجیتال به کار می‌رود.
ویژگی‌های کلید عمومی:
- می‌توان آن را در اختیار دیگران قرار داد.
- برای رمزگذاری داده‌ها و تأیید امضای دیجیتال استفاده می‌شود.
- به تنهایی نمی‌تواند اطلاعات رمزگذاری‌شده را رمزگشایی کند.
مثال : وقتی اطلاعاتی به یک سایت امن (https) ارسال می‌کنید، مرورگر شما از کلید عمومی آن سایت استفاده می‌کند تا داده‌ها را رمزگذاری کند. فقط سرور اصلی که دارای کلید خصوصی است می‌تواند این اطلاعات را رمزگشایی کند.
. گواهی امضای دیجیتال (CSR) چیست؟
گواهی امضای دیجیتال که با نام CSR (Certificate Signing Request) هم شناخته می‌شود، یک مدرک دیجیتالی است که نشان می‌دهد کلید عمومی متعلق به یک فرد یا سازمان خاص است.
ویژگی‌های گواهی دیجیتال:
- حاوی کلید عمومی، اطلاعات صاحب کلید، تاریخ انقضا و امضای دیجیتال صادرکننده گواهی است.
- به کمک این گواهی، اشخاص و سازمان‌ها می‌توانند هویت دیجیتالی خود را ثابت کنند.
- گواهی دیجیتال معمولاً توسط سازمان‌های معتبر صادر می‌شود.
مثال کاربردی: در سامانه مالیاتی، کسب‌وکارها برای ارسال اطلاعات مالیاتی به یک گواهی امضای دیجیتال نیاز دارند که مشخص می‌کند داده‌ها از یک منبع معتبر ارسال شده‌اند.
. دریافت کلید خصوصی و عمومی برای سامانه مالیاتی مودیان
اگر در سامانه مودیان مالیاتی ثبت‌نام کرده‌اید، برای ارسال اطلاعات به این سامانه نیاز به کلید خصوصی و کلید عمومی دارید. این کلیدها را می‌توان از دو روش دریافت کرد:
روش ۱: دریافت کلید از نرم‌افزارهای تولید کلید
برخی از نرم‌افزارهای موجود در بازار امکان تولید کلیدهای رمزنگاری را فراهم می‌کنند. با یک جست‌وجوی ساده در اینترنت می‌توانید این نرم‌افزارها را پیدا کرده و از آن‌ها استفاده کنید.
روش ۲: دریافت کلید از سامانه مودیان
- وارد سامانه مودیان مالیاتی شوید.
- در بخش مدیریت امضای دیجیتال درخواست صدور کلید کنید.
- پس از تأیید، کلید خصوصی و کلید عمومی به شما ارائه خواهد شد.
- این کلیدها را در جای ایمن ذخیره کنید و به کسی ندهید.
نکته مهم: اگر کلید خصوصی خود را گم کنید، امکان بازیابی آن وجود ندارد و باید یک کلید جدید درخواست دهید.
۵. چرا این کلیدها مهم هستند؟
افزایش امنیت اطلاعات: این کلیدها باعث می‌شوند داده‌های شما در مسیر انتقال دستکاری نشوند و فقط گیرنده اصلی آن‌ها را دریافت کند.
جلوگیری از جعل هویت: امضای دیجیتال با کلید خصوصی تضمین می‌کند که اطلاعات از یک منبع معتبر و تأییدشده ارسال شده‌اند.
مطابقت با قوانین مالیاتی: کسب‌وکارهایی که در سامانه مودیان مالیاتی فعالیت می‌کنند، برای ارسال فاکتورهای الکترونیکی نیاز به این کلیدها دارند.
کلید خصوصی و کلید عمومی ابزارهای مهمی برای امنیت اطلاعات هستند.
کلید خصوصی مخفی است و برای امضای دیجیتال استفاده می‌شود، در حالی که کلید عمومی برای رمزگذاری اطلاعات و تأیید امضا به کار می‌رود.
گواهی امضای دیجیتال (CSR) برای تأیید اعتبار کلید عمومی صادر می‌شود.
در سامانه مودیان مالیاتی، کسب‌وکارها برای ارسال فاکتورهای الکترونیکی نیاز به این کلیدها دارند.
می‌توانید این کلیدها را از نرم‌افزارهای خاص یا از طریق سامانه مودیان دریافت کنید.
