چیدمان داروها در قفسه
8 دقیقه مطالعه
قفسه‌های داروخانه انواع مختلفی دارند که هر کدام به منظور خاصی طراحی شده‌اند. در زیر به برخی از انواع قفسه‌های داروخانه اشاره می‌شود:
۱. قفسه‌های دیواری
– این قفسه‌ها به دیوار نصب می‌شوند و معمولاً برای نمایش محصولات کوچک مانند قرص‌ها و شربت‌ها استفاده می‌شوند.
۲. قفسه‌های ایستاده
– این قفسه‌ها به صورت مستقل و ایستاده در وسط داروخانه قرار می‌گیرند. معمولاً برای نمایش محصولات با حجم بیشتر، مثل لوازم بهداشتی، استفاده می‌شوند.
۳. قفسه‌های یخچالی
– برای نگهداری و نمایش داروها و محصولات بهداشتی که نیاز به نگهداری در دماهای پایین‌تر دارند، مانند واکسن‌ها و داروهای خاص، مناسب هستند.
۴. قفسه‌های زوایه‌ای
– این قفسه‌ها اغلب در گوشه‌ها استفاده می‌شوند و بهینه‌سازی فضا را ممکن می‌سازند. ایده‌آل برای نمایش محصولات متنوع هستند.
۵. قفسه‌های شفاف
– قفسه‌هایی با درب‌های شفاف که محصولات را در معرض دید قرار می‌دهند و معمولاً در داروخانه‌هایی با طراحی مدرن بکار می‌روند.
۶. قفسه‌های قابل تنظیم
– این قفسه‌ها دارای قابلیت تنظیم ارتفاع قفسه‌ها هستند که اجازه می‌دهند تا داروخانه‌ها متناسب با نیازهای خود، فضای خود را تغییر دهند.
۷. قفسه‌های دارویی وزارت بهداشت
– این قفسه‌ها طبق استانداردهای وزارت بهداشت طراحی شده‌اند و معمولاً در داروخانه‌ها برای نگهداری داروها و محصولات بهداشتی استفاده می‌شوند.
هر یک از این نوع قفسه‌ها مزایا و داروخانه و محصولات کاربردهای خاص خود را دارند و انتخاب نوع مناسب بستگی به نیاز موجود دارد.
طبقه بندی داروها
یک چیدمان مناسب می‌تواند به سرعت در دسترس بودن داروها و همچنین ایمنی بیمار را تضمین کند.
۱.طبقه‌بندی بر اساس نوع دارو
طبقه‌بندی داروها براساس نوع آن‌ها به شما کمک می‌کند تا داروها را به راحتی پیدا کنید و در عین حال فهم بهتری از عملکرد و کاربرد هر دارو داشته باشید. در زیر چند دسته اصلی داروها آورده شده است:
- داروهای مسکن (Analgesics)
- آنتی‌بیوتیک‌ها (Antibiotics)
- داروهای ضدویروسی (Antivirals)
- داروهای ضدالتهابی (Anti-inflammatory)
- ضدافسردگی‌ها (Antidepressants)
- داروهای قلبی و عروقی (Cardiovascular drugs)
- بیماری‌های متابولیک (Metabolic disorders)
- هورمون‌ها (Hormones)
- داروهای آنتی‌هیستامین (Antihistamines)
- داروهای گوارشی (Gastrointestinal drugs)
- داروهای ضدسرطان (Antineoplastics)
- داروهای روان‌پزشکی (Psychiatric medications)
۲.چیدمان داروها در قفسه بر اساس شکل و فرم دارویی :
چیدمان داروها در قفسه بر اساس شکل و فرم دارویی می‌تواند به بهبود دسترسی و سازماندهی خدمات دارویی کمک کند. توجه به متفاوت بودن اشکال دارویی، از جمله قرص، کپسول، مایعات، پمادها و سایر فرم‌ها، می‌تواند به تسهیل تجویز و استفاده درست از آن‌ها منجر شود. در ادامه به توضیح نحوه چیدمان داروها بر اساس شکل می‌پردازیم:
- قرص‌ها و کپسول‌ها
قرص‌ها و کپسول‌ها را می‌توان به دو گروه اصلی تقسیم کرد:
– قرص‌های معمولی (مثل قرص‌های مداوم) و قرص‌های خاص (مانند قرص‌های ریزش سریع یا پوشش‌دار). این دو نوع می‌توانند در قفسه‌های جداگانه قرار گیرند. بهتر است قرص‌ها را بر حسب دوز، رنگ و شکل نیز مرتب کنید.
- مایعات
داروهای مایع را می‌توان در قفسه‌ای جداگانه قرار داد. این دسته شامل:
– محلول‌ها (مثلاً محلول‌های خوراکی)
– شربت‌ها (داروهای مخصوص کودکان)
– پمادها (برای استعمال خارجی)
– مایع‌های تزریقی
می‌توانند بر اساس کاربرد و نوع بسته‌بندی (بطری، شیشه و غیره) سازماندهی شوند.
- پمادها و کرم‌ها
پمادها، کرم‌ها و ژل‌ها باید در قفسه‌ای جداگانه نگهداری شوند. این داروها معمولاً بسته‌بندی‌های متفاوتی دارند و بهتر است براساس نوع و کاربرد (مثل داروهای پوستی، ضدعفونی کننده‌ها و غیره) مرتب شوند.
- اسپری‌ها
اسپری‌های دارویی بر اساس نوع کاربرد (مثلاً اسپری‌های تنفسی یا اسپری‌های موضعی) می‌توانند چیده شوند. این دسته باید در قفسه‌ای مجزا از سایر داروها قرار بگیرد.
۳.تاریخ انقضا:
– چیدمان داروها در قفسه‌ها بر اساس تاریخ انقضا یک روش مؤثر برای مدیریت موجودی دارو و تضمین ایمنی بیماران است.
یکی از نکات کلیدی این است که داروها را باید با توجه به تاریخ انقضای آن‌ها مرتب کنید. داروهایی که تاریخ انقضای نزدیک‌تری دارند، باید در بخش جلویی قفسه قرار گیرند تا به راحتی در دسترس باشند و داروهای با تاریخ انقضای دورتر در پشت قفسه چیده شوند. اجرای سیستم FIFO (First In, First Out) نیز به این معناست که داروهای قدیمی‌تر باید نخستین داروهایی باشند که استفاده می‌شوند. با رعایت این سیستم، باید به طور مرتب موجودی قفسه‌ها را بررسی کنید تا مطمئن شوید داروهای نزدیک به انقضا در دسترس هستند و در صورت نیاز، مصرف شوند.
برای تسهیل این فرایند، برچسب‌های واضح و خوانا بر روی قفسه‌ها باید قرار گیرد که شامل تاریخ انقضا داروها باشد. این برچسب‌ها می‌توانند رنگی باشند، مثلاً رنگ قرمز برای داروهای نزدیک به انقضا، تا توجه بیشتری جلب کنند. نظارت دوره‌ای بر قفسه‌ها نیز اهمیت دارد، به‌طوری که باید به‌صورت منظم (مانند ماهی یک بار یا هر سه ماه یک بار) تاریخ انقضای داروها را کنترل کرد و داروهای منقضی را بلافاصله از قفسه‌ها خارج کرد.
همچنین، باید از انباشت بیش از حد داروها جلوگیری کنید تا از دور انداختن داروهای منقضی جلوگیری شود. به همین دلیل، مدیریت موجودی باید بر اساس نیازها و مصرف واقعی صورت گیرد. در نهایت، داروهایی که نزدیک به تاریخ انقضا هستند و هنوز قابل استفاده‌اند باید در شرایط ایمنی نگهداری شوند تا از استفاده نادرست یا تصادفی جلوگیری شود.
مدیریت اطلاعات گسترده در داروخانه‌ها می‌تواند به‌شدت دشوار باشد. به همین دلیل، به جای صرف زمان و تلاش زیاد توسط کارکنان، استفاده از نرم‌افزار داروخانه به‌طور قابل توجهی می‌تواند خطاها را کاهش دهد و بار کاری را از دوش شما بردارد. با این سیستم‌ها، دیگر نیازی به نگرانی در مورد تاریخ انقضای محصولات نخواهید داشت.با رعایت این نکات و چیدمان داروها بر اساس تاریخ انقضا، می‌توان به حداکثر ایمنی برای بیماران دست یافت و به کارایی و مدیریت بهتر داروخانه کمک کرد.
۴.ایمنی:
– داروهای پرخطر یا داروهایی که نیاز به مراقبت خاص دارند، باید در قفسه‌های مشخص و دور از دسترس عمومی نگهداری شوند.
۵.لیبل‌گذاری مناسب:
– برچسب‌های واضح و خوانا بر روی قفسه‌ها بزنید تا تسهیل در پیدا کردن داروها را فراهم کند.
لیبل‌گذاری داروها در قفسه‌ها یک فرآیند حیاتی برای مدیریت داروها و تسهیل دسترسی به آن‌ها است.
این فرآیند شامل مراحل زیر است:
- شناسایی داروها: داروها باید بر اساس نام تجاری، نام عمومی و دسته‌بندی آن‌ها شناسایی شوند.
- طراحی لیبل: لیبل‌ها باید شامل اطلاعات ضروری مانند نام دارو، دوز، تاریخ انقضا، و نحوه نگهداری باشند. همچنین، توجه به رنگ و فونت مناسب نیز مهم است.
- مرتب‌سازی: داروها باید بر اساس گروه‌های دارویی یا نوع درمانی سازماندهی شوند تا دسترسی به آن‌ها راحت‌تر باشد.
- چیدمان قفسه: قفسه‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که از نظر فیزیکی هم دسترسی آسان به داروها ممکن باشد و هم فضای ذخیره‌سازی بهینه استفاده شود.
- بررسی و بروز رسانی: لیبل‌ها و وضعیت داروها به‌طور مرتب باید بررسی و در صورت نیاز بروزرسانی شوند.
۶.داروهای OTC :
داروهای OTC باید در قسمتی از داروخانه قرار بگیرند که به راحتی قابل مشاهده و دسترسی باشند، مانند بخش جلویی یا نزدیک ورودی. محصولات را بر اساس دسته‌بندی (مسکن‌ها، داروهای سرماخوردگی، مکمل‌ها و غیره) و برند مرتب کنید و از برچسب‌های واضح برای شفاف‌سازی استفاده کنید. داروهایی که احتمال سوءمصرف دارند را پشت پیشخوان نگه دارید و کارکنان را برای مشاوره به مشتریان آموزش دهید.
۷.فاصله مناسب:
– بین قفسه‌ها و طبقات فاصله کافی وجود داشته باشد تا دسترسی راحت‌تر و ایمنی بیشتری فراهم شود.
۸.مرتب‌سازی مستمر:
– به‌طور مرتب قفسه‌ها را بازبینی و داروها را مرتب کنید تا از افت کیفیت و مشکلات ناشی از سازماندهی نامناسب جلوگیری شود.
۹.سرویس‌دهی به بیماران:
با توجه به اینکه برخی داروها برای بزرگسالان و بعضی دیگر برای کودکان مناسب است، می‌توان داروها را بر اساس نیازهای سنی نیز در کنار هم قرار داد. همچنین، قرار دادن داروهایی که بیشتر با هم مصرف می‌شوند در کنار هم (مانند داروهای یک بیماری خاص) می‌تواند به تسهیل تجویز کمک کند.
