شروع طراحی داروخانه
دقیقه مطالعه
برای شروع طراحی یک داروخانه، میتوانید مراحل زیر را دنبال کنید:
- تحقیق و بررسی بازار:
برای انجام یک تحقیق جامع و مؤثر در خصوص ویژگی‌های داروخانه‌های دیگر و نیازهای مشتریان، لازم است به بررسی عملکرد و خدمات داروخانه‌های مشابه بپردازید. هدف از این بررسی، تقلید از دیگران نیست، بلکه الهام‌گیری از نقاط قوت و ضعف آنان به منظور ارتقاء کیفیت خدمات خود خواهد بود. در این راستا، پیشنهاد می‌شود که به دقت ویژگی‌های داروخانه‌های موجود در منطقه خود را شناسایی کنید. بررسی این ویژگی‌ها شامل موارد زیر است:
- خدمات ارائه‌شده: بررسی نمایید که چه نوع خدمات دارویی و مشاوره‌ای توسط داروخانه‌های منطقه ارائه می‌شود و کدامیک از این خدمات برای مشتریان جذاب‌تر است.
- کیفیت خدمات مشتریان: بررسی نحوه تعامل کارکنان با مشتریان و رضایت آنها از خدمات ارائه‌شده. این اطلاعات می‌تواند به شما در شناسایی نقاط قوت و ضعف خدماتتان کمک شایانی کند.
- محیط و چیدمان فروشگاه: ارزیابی چیدمان و طراحی داخلی داروخانه‌ها به شما این امکان را می‌دهد که بفهمید چگونه می‌توان به جذب مشتریان و بهبود تجرب
- خرید آنها کمک کرد.
- قیمت‌گذاری و تنوع محصولات: بررسی قیمت‌ها و تنوع محصولات موجود در داروخانه‌های دیگر به شما کمک خواهد کرد تا استراتژی مناسب‌تری برای قیمت‌گذاری و انتخاب محصولات خود داشته باشید.
- با گردآوری این اطلاعات، میتوانید تصویری کلی از خواسته‌ها و نیازهای مشتریان به‌دست آورید و بر اساس آن راهکارهای مناسبی برای بهبود فعالیت‌های خود تدوین نمایید. این روند نه تنها به شناسایی انتظارات مشتریان کمک می‌کند، بلکه ایده‌های جدیدی برای جلب نظر مشتریان و افزایش رضایت آنها نیز به ارمغان خواهد آورد.
- تعیین هدف :
مشخص کنید که میخواهید چه پیامی را به مشتریان منتقل کنید و هدف نهایی شما از طراحی داروخانه چیست.هدف از طراحی داروخانه باید به‌وضوح مشخص شود تا بتوان پیام مناسبی به مشتریان منتقل کرد. در این راستا، اهداف اصلی زیر میتوانند مد نظر قرار گیرند:
- ایجاد فضایی راحت و کارآمد: فراهم کردن محیطی آرام و منظم برای مشتریان تا به راحتی بتوانند داروهای مورد نیاز خود را پیدا کنند و خدمات مرسوم را دریافت کنند.
- راهنمایی و اطلاع‌رسانی مناسب: انتقال اطلاعات لازم به مشتریان در مورد نحوه استفاده از خدمات داروخانه، از جمله نحوه تحویل نسخه، دریافت دارو و ارتباط با پرسنل.
- توسعه اعتماد و اطمینان: ایجاد احساسی از اعتماد و اطمینان در مشتریان با طراحی فضایی شفاف و حرفه‌ای که نشانه‌ای از کیفیت خدمات و محصولات داروخانه باشد.
- تسهیل دسترسی به خدمات مشاوره: ایجاد محیطی که در آن مراجعه‌کنندگان بتوانند به راحتی با داروسازان و کارشناسان مشورت کنند و سوالات خود را مطرح نمایند.
- جلب رضایت مشتری: هدف نهایی این است که با طراحی مناسب، رضایت مشتریان جلب شود و تجربه خرید آنها بهبود یابد، که این خود می‌تواند منجر به افزایش وفاداری آنها به داروخانه شود.
با تمرکز بر این اهداف، می‌توان پیام واضحی را به مشتریان منتقل کرد و طراحی داروخانه را به گونه‌ای پیش برد که بهترین تجربه را برای آنان فراهم آورد.
۳.داروخانه چه قسمت هایی دارد؟
بر اساس استانداردهای سازمان غذا و دارو، هر داروخانه موظف به داشتن پنج بخش اصلی است. بنابراین، برای تأسیس داروخانه، دکوراسیون داخلی آن باید شامل این پنج بخش باشد:
- بخش نسخه‌پیچی
- بخش انبار
- بخش لابراتور ساخت
- بخش دفتری
- بخش پرسنلی
این پنج بخش شامل اجزای دیگری نیز هستند، مانند اتاق مشاوره داروخانه، پیشخوان داروخانه و قفسه‌های دارویی که به‌عنوان زیرمجموعه‌های این بخش‌ها محسوب می‌شوند. برای هر یک از این قسمت‌ها، دستورالعمل‌های مشخصی برای پیاده‌سازی وجود دارد و رعایت شرایط و ضوابط مربوطه برای اخذ مجوز تأسیس داروخانه بسیار ضروری است.
علاوه بر بخش‌های اصلی، داروخانه‌ها ممکن است دارای بخش‌های فرعی مختلفی نیز باشند که با توجه به این جزئیات میتوانند محیطی مناسب و کارآمد برای مشتریان فراهم آورند.طراحی داخلی داروخانه به گونه‌ای باید باشد که علاوه بر دسترسی آسان مشتریان، تجربه خرید آنها را نیز بهبود بخشد.
در ادامه به توضیح بخش‌های مختلف داروخانه و نکات مربوط به طراحی آن پرداخته می‌شود:
ورودی داروخانه
- نشانه‌گذاری واضح: ورودی داروخانه باید با نشانه‌های واضح و قابل مشاهده مشخص شده باشد. تابلوهای نوری و روشن میتوانند راهنمای مشتریان باشند.
- چیدمان جذاب: در نزدیکی ورودی، قرار دادن محصولات پرطرفدار یا تخفیف‌دار می‌تواند توجه مشتریان را جلب کند.
- دسترسی آسان: اطمینان از اینکه ورودی برای افراد ناتوان جسمی نیز قابل دسترس باشد، اهمیت دارد.
پیشخوان داروخانه
- جنس و رنگ: انتخاب رنگ‌های آرامش‌بخش و ملایم (مانند آبی یا سبز) می‌تواند تاثیر روانی مثبتی بر مشتریان بگذارد. جنس پیشخوان باید با کیفیت و مقاوم باشد.
- ارتفاع مناسب: ارتفاع پیشخوان باید به گونه‌ای باشد که هم برای کارکنان و هم برای مشتریان راحت باشد.
- بخش‌بندی:
- پاسخگویی به مشتری: فضایی برای مشاوره و دریافت سوالات مشتریان.
- تحویل دارو: بخشی جداگانه برای تحویل داروها به مشتریان.
- محل پرداخت: فضایی برای پرداخت به سرعت و راحتی.
- چیدمان منطقی: قرار دادن محصولات بر اساس نیاز مشتریان، مانند داروهای عمومی در دسترس و دیگر اقلام در طبقات بالاتر.
بخش انتظار مشتری
- محیط آرامش‌بخش: استفاده از رنگ‌های ملایم، نور طبیعی و دکوراسیون دل‌نشین می‌تواند به آرامش مشتریان کمک کند.
- مبلمان راحت: صندلی‌های راحت و مناسب همچنین فضایی برای قرار دادن وسایل شخصی.
- امکانات:
- بخاری یا سیستم تهویه متناسب: برای راحتی بیشتر مشتریان.
- نوشیدنی و آب‌سردکن: برای افزایش راحتی مشتریان.
- کتاب یامجلات: برای سرگرم نگهداشتن مشتریان در زمان انتظار.
این طراحی می‌تواند تاثیر به‌سزایی در راحتی و رضایتمندی مشتریان داشته باشد.
قسمت صندوق
ناحیه صندوق داروخانه باید شامل یک پیشخوان بزرگ باشد تا مشتریان بتوانند به راحتی محصولات خریداری‌شده و وسایل خود را روی آن قرار دهند.
-
- محل قرارگیری کالاهای کوچک:ایجاد فضاهای مناسب در نزدیکی صندوق برای قرار دادن محصولات کوچک و پرفروش یا کالاهای مرتبط با سلامتی و زیبایی (مانند ویتامین‌ها، مسکن‌های رایج و لوازم جانبی آرایشی) می‌تواند موجب افزایش فروش شود.
- نصب تابلوها و بروشورها:قرار دادن تابلوها و بروشورهای آموزشی در نزدیکی صندوق، به مشتریان کمک می‌کند تا اطلاعات بیشتری درباره محصولات و خدمات دریافت کنند و در انتخاب‌های خود بهتر تصمیم بگیرند.
- فضاهای نشیمن:فراهم کردن مکانی برای نشستن موقت می‌تواند به مراجعین این امکان را بدهد که در صورت نیاز به کمی استراحت کنند، به‌ویژه اگر انتظار برای دریافت دارو یا مشاوره زیاد باشد.
- امنیت و محافظت:طراحی قسمت صندوق باید به گونه‌ای باشد که حس امنیت را برای کارکنان و مشتریان فراهم کند، از جمله استفاده از دوربین‌های مدار بسته و دیگر تدابیر ایمنی.
- نظافت و بهداشت:قسمت صندوق باید همواره تمیز و مرتب باشد تا حس مطلوبی را به مشتریان منتقل کند و همچنین به رعایت نکات بهداشتی کمک کند.
- اتاق مشاوره: به‌عنوان فضایی مجزا از دیگر بخش‌های داروخانه عمل می‌کند. این اتاق به دکتر داروساز این امکان را می‌دهد که به‌صورت خصوصی با بیماران یا همراهان آنها گفت‌وگو کند و در یک محیط امن و محرمانه به بررسی داروها و مسائل مرتبط با آنها بپردازد.این مکان همچنین برای مراجعه‌کنندگانی که به دنبال دریافت داروهای بدون نسخه هستند، بسیار کاربردی است. در این فضا، دکتر داروساز می‌تواند با ارائه مشاوره‌های لازم، به مراجعین کمک کند تا بهترین گزینه دارویی متناسب با شرایطشان را انتخاب نمایند.
- محل استراحت کارکنان
- محل استراحت کارکنان در داروخانه‌های شبانه‌روزی باید فضایی کافی و راحت داشته باشد. این فضا باید شامل مبل‌های راحت، میز باشد. استفاده از رنگ‌های ملایم و دکوراسیون آرامش‌بخش نیز به کارکنان کمک می‌کند تا به راحتی استراحت کرده و انرژی خود را بازیابی کنند.
- قفسه‌ها
- به منظور افزایش کارایی و کاربری بخش قفسه‌ها در داروخانه، توجه به چیدمان و دسترسی به داروها بسیار مهم است. در ادامه نکات اضافی در مورد طراحی و چیدمان قفسه‌های داروخانه ارائه می‌شود:
- دسترسی آسان: داروها باید در قفسه‌ها به گونه‌ای چیده شوند که مشتریان به راحتی بتوانند به آنها دسترسی پیدا کنند. قرار دادن داروهای پرمصرف و پرفروش در ارتفاع مناسب و در چشم‌انداز مشتریان، به تسهیل دسترسی کمک می‌کند.
- چیدمان موضوعی: داروها میتوانند بر اساس نوع (مانند مسکن‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای قلب و عروق و …) یا کاربری (ماساژ، آرامبخش، و …) گروه بندی شوند. این چیدمان موضوعی به مشتریان کمک می‌کند تا سریع‌تر به دسته بندی‌های مد نظر خود دست یابند.
- برچسب‌گذاری واضح: قفسه‌ها باید با برچسب‌های واضح و خوانا مشخص شوند تا مشتریان بتوانند با سهولت بیشتری دسته‌های مختلف داروها را شناسایی کنند.
- فاصله مناسب بین قفسه‌ها: فضای مناسب بین قفسه‌ها باید برای عبور راحت مشتریان و همچنین کارکنان داروخانه رعایت شود تا از ازدحام و تداخل در رفت و آمد جلوگیری شود.
- نورپردازی مناسب: نورپردازی مناسب بر روی قفسه‌ها، به افزایش جذب مشتری و روشنایی محیط کمک می‌کند. این موضوع همچنین به مشتریان کمک می‌کند تا محصولات را بهتر ببینند و شناسایی کنند.
- نظم و ترتیب: نگهداشتن قفسه‌ها در وضعیت مرتب و منظم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این امر نه تنها به جلب نظر مشتری کمک می‌کند، بلکه فرآیند جستجو برای داروها را نیز تسهیل می‌کند.
- قفسه‌های قابل تنظیم: استفاده از قفسه‌های قابل تنظیم به داروخانه این امکان را می‌دهد که با تغییر نیازها و نوع محصولات، فضای قفسه‌ها را به‌راحتی تغییر دهد و تنظیم کند.
- ملاحظات بهداشتی: قفسه‌ها باید به‌صورتی طراحی شوند که نظافت آنها آسان باشد. استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده و طراحی مواد با سطوح صاف، می‌تواند به حفظ بهداشت کمک کند.
- محل نمایش محصولات ویژه: در کنار قفسه‌ها، می‌توان از فضای نمایش برای معرفی محصولات ویژه یا تخفیف‌ها بهره‌برداری کرد تا توجه مشتریان جلب شود.
- فراهم کردن اطلاعات: نصب تابلوهایی با اطلاعات آموزشی یا توضیحات در مورد محصولات در نزدیکی قفسه‌ها می‌تواند به مشتریان کمک کند تا بهتر در مورد انتخاب‌های خود تصمیم بگیرند..
این نکات کمک خواهند کرد تا بخش قفسه‌ها در داروخانه به شکلی طراحی شود که هم به راحتی مشتریان کمک کند، هم تجربه خرید را بهبود بخشد.
- لابراتوری :
- بخش لابراتوری در داروخانه مکانی برای آماده‌سازی داروها است و باید به‌گونه‌ای طراحی شود که استانداردهای لازم برای ایمنی و بهداشت رعایت شود. این بخش معمولاً شامل موارد زیر می‌باشد:
- محیط استریل : لابراتوری باید دارای شرایط بهداشتی مناسب و محیطی استریل باشد تا از آلودگی داروها جلوگیری شود. استفاده از سطوح قابل تمیز کردن و مواد ضدعفونی‌کننده الزامی است.
- میز کار : لابراتوری نیاز به میز کار مناسبی دارد که به‌طور مشخص برای آماده‌سازی دارو طراحی شده باشد. این میز باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا فضای کافی برای کار با مواد اولیه و تجهیزات لازم فراهم کند.
- تجهیزات مناسب : استفاده از تجهیزات و ابزارهای لازم مانند ترازوی حساس، میکسرها، و ظروف مخصوص برای نگهداری مواد دارویی، اهمیت بسیاری دارد.
- مجوز ساخت دارو : توجه به این نکته ضروری است که نه تمامی داروخانه‌ها اجازه داشتن بخش لابراتوری برای ساخت دارو را دارند و نه همه آنها مجوزهای لازم برای این کار را دریافت کرده‌اند. به همین دلیل، وجود بخش لابراتوری تنها در داروخانه‌هایی با مجوز خاص امکان‌پذیر است.
- کارشناسان متخصص: حضور کارشناسان و داروسازان با تجربه در این بخش برای تضمین کیفیت و ایمنی محصولات ساخته‌شده، بسیار اهمیت دارد.
- طراحی دقیق و رعایت استانداردها در این بخش می‌تواند به بهبود فرایند تهیه دارو و اطمینان از کیفیت محصولات نهایی کمک شایانی کند.
۴.طراحی فضا: طراحی فضای داروخانه باید به گونه‌ای انجام شود که علاوه بر جذابیت بصری، راحتی و دسترسی مشتریان را نیز فراهم کند.
طراحی و چیدمان داروخانه باید با هدف ارائه بهترین تجربه ممکن برای خریداران انجام شود. این چیدمان باید به گونه‌ای باشد که مشتریان به آسانی قادر به یافتن محصولات مورد نظر خود باشند و هم‌زمان از خدمات ارائه‌شده نیز استفاده کنند. همچنین، طراحی فضای داخل داروخانه باید جذاب و درخورد توجه باشد تا مشتریان را ترغیب کند که به سایر محصولات نیز نگاهی بیندازند و از تنوع موجود در داروخانه بهره‌مند شوند.
مسیر حرکت مشتریان از ورودی تا خروجی داروخانه بایستی به گونه‌ای طراحی شود که هیچ گونه مانعی وجود نداشته باشد و حرکت آنها روان و آسان باشد. این مسیر باید به نحوی باشد که مشتریانی که وارد داروخانه می‌شوند، در کمال آرامش قادر باشند داروی مورد نظر خود را تهیه نمایند و در صورت نیاز، مکانی برای نشستن و استراحت در اختیار داشته باشند. همچنین، باید دید مناسبی به سایر محصولات وجود داشته باشد و در صورت نیاز، مشتریان قادر به پرسش و دریافت مشاوره دارویی یا بهداشتی باشند. پس از رفع خواسته‌های خود، خروج مشتریان از داروخانه نیز باید به سهولت انجام گیرد.
طراحی داروخانه باید به گونه‌ای باشد که از هر نوع شلوغی و سردرگمی جلوگیری کند.
مشتریان باید به‌طور دقیق و واضح بدانند که کجا باید نسخه خود را تحویل دهند، کجا دارو را دریافت کنند، در کجا تسویه حساب کنند و در صورت وجود سوال، با چه کسی باید مشورت نمایند.
۵.انتخاب رنگ و مواد : رنگ‌ها و مواد به کار رفته در طراحی تأثیر زیادی بر روی احساس مشتریان دارند. از رنگ‌ها و متریال‌های آرامش‌بخش و بهداشتی استفاده کنید.
انتخاب رنگ در این پروسه بسیار مهم می‌باشد ، زیرا اولین خصوصیت بارز هرداروخانه که در یاد می‌ماند رنگ آن می‌باشد که با حسی که از مکان میگیریم رابطه مستقیم دارد.
رنگ ها میتوانند بر روح و روان ما تاثیر بگذارند. شما با انتخاب رنگ درست میتوانید تاثیر درست را روی مخاطب بگذارید.
همانطور که گفته شد باید بدانید چه چیزی میخواهید ، مشتریان شما میتوانند بیماران باشند یا افرادی که به دنبال محصولات زیبایی و پوستی هستند. هدف ساختن محیط زیبا ،آرامش بخش ودر عین حال بیاد ماندنی می‌باشد.
انتخاب رنگ گرم یا سرد یا ترکیب این دو رنگ میتوانند نقش به‌سزایی در حال و هوای داروخانه داشته باشد.
۶.توجه به نورپردازی : جزئیات داروخانه شما زمانی به چشم میخورد که نور کافی برای دیدن وجود داشته باشد.یک نور دهی زیبا علاوه بر دادن حس مثبت و خوب باعث می‌شود اقلام داروخانه به خوبی دیده شوند و بیماران هم برای دیدن اقلام، خواندن نام داروها یا دستور مصرف ها به زحمت نیافتند.
نورپردازی مناسب می‌تواند فضایی دلپذیر و جذاب را ایجاد کند. استفاده از نور طبیعی در صورت امکان و ترکیب با نور مصنوعی می‌تواند مفید باشد.
۷. توجه به استانداردها: مطمئن شوید که طراحی شما مطابق با قوانین و مقررات مربوط به داروخانه‌ها باشد. این شامل مسائل ایمنی، بهداشتی و دسترسی است.
- فضای انتظار مراجعین : هر داروخانه باید دارای فضایی مشخص برای انتظار مراجعین باشد. این فضا باید از دیگر بخش‌ها متمایز باشد تا تداخل ایجاد نکند.
- مشاوره‌های خصوصی: یکی از نکات مهم در طراحی داروخانه که کمتر به آن توجه می‌شود، اختصاص فضایی مناسب برای مشاوره است که امکان ارائه خدمات شخصی و محرمانه را فراهم کند.
- دسترسی ورودی: ورودی داروخانه باید به گونه‌ای طراحی شود که مراجعین بتوانند به آسانی مسیرهای مختلف را شناسایی کنند و به راحتی به بخش‌های مورد نظر دسترسی پیدا کنند.
- محل تحویل دارو: ناحیه‌ای که داروها در آن تحویل داده می‌شوند، باید به وضوح با تابلو یا رنگ خاصی علامت‌گذاری شود تا مراجعین بتوانند به‌راحتی آن را شناسایی کنند.
- میز پیشخوان: میز پیشخوان باید در محل مشخص و به‌خوبی نمایان باشد تا مراجعین به راحتی بتوانند به آن مراجعه کنند.
- تفکیک بخش‌های مختلف: بخش‌های تحویل دارو با نسخه، بدون نسخه و همچنین لوازم آرایشی و بهداشتی باید به‌طور جداگانه طراحی شوند. هر بخش باید فضای کافی برای انتظار چند مراجع داشته باشد تا از تشکیل صف و ازدحام جلوگیری شود.
- نظافت و بهداشت: محیط داروخانه باید در تمام زمان‌ها تمیز و از نظر بهداشتی استریل شده باشد. به دلیل تردد زیادی که در این فضا صورت می‌گیرد، نظافت باید در فواصل زمانی کوتاه به‌طور مستمر انجام شود.
- چیدمان قفسه‌ها: قفسه‌های داروخانه که خارج از میزها قرار دارند، باید به‌گونه‌ای چیده شوند که فضای اضافی اشغال نکنند و در راحتی عبور و مرور مراجعین اختلال ایجاد ننمایند.
- بخش لوازم آرایشی و بهداشتی: در بخش مربوط به لوازم آرایشی و بهداشتی، باید فضای بیشتری برای مراجعین در نظر گرفته شود و امکاناتی نظیر آینه و محلی برای نشستن فراهم شود.
- دسترس‌پذیری برای افراد دارای معلولیت: طراحی داروخانه باید شامل رمپ و مسیرهای مناسب برای دسترسی آسان افراد دارای معلولیت باشد تا تمامی مراجعین بتوانند به راحتی از خدمات داروخانه استفاده کنند.
در این مقاله، فرآیند طراحی یک داروخانه به عنوان یک محیط خدمت به سلامت را بررسی کردیم. با تاکید بر اهمیت ایجاد فضایی کارآمد و کاربرپسند، عواملی همچون چیدمان بهینه، استفاده از فناوری‌های نوین و توجه به نیازهای مشتریان مطرح شد. طراحی مناسب نه تنها به بهبود تجربه مشتری منجر می‌شود، بلکه می‌تواند به بهینه‌سازی فرآیندهای کاری و افزایش بهره‌وری کارکنان نیز کمک کند.
در نهایت، با توجه به تغییرات روزافزون در صنعت داروسازی و نیازهای متغیر مشتریان، لازم است که داروخانه‌ها همواره در حال نوآوری و تطبیق با فناوری‌های جدید و طراحی‌های موثر باشند. امیدواریم این مقاله بتواند زمینه‌ساز تفکر بیشتر در مورد اهمیت طراحی مؤثر داروخانه‌ها باشد و با الهام از آن، به بهبود سلامت عمومی کمک نماید.