دستورالعمل سازمان غذا و دارو برای تبلیغات محصولات پزشکی و بهداشتی

ماده ۱. حیطه موارد مشمول این دستور العمل عبارت است از مواد داروئى، خوراکى، آشامیدنى، آرایشى، بهداشتى، تجهیزات پزشکى وامور پزشکی به شرح ذیل:
الف- منظور از مواد خوراکى، آشامیدنى، آرایشى و بهداشتى کلیه مواردى است که مشمول قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی ومواد خوردنى و آشامیدنى مصوب ۱۳۳۴ مجلس واصلاحیه های بعدت آن مى شود که براى تولید، واردات و توزیع نیاز به اخذ مجوز از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دارند.
ماده ۲. منظور از تبلیغات هر گونه پیام یا اطلاع رسانى است که منجر به ترغیب دریافت یا مصرف توسط دریافت کنندکان بالقوه یا بالفعل خدمات یا مصرف کنندگان بالقوه یا بالفعل محصولات موضوع این دستور العمل کَردد. (خبر، کَزارش، ریرتار آگهى، تفسیر، مصاحبه، مقاله، آموزش، کارگاه آموزشی، پیام بهداشتى یا شعار سلامتى نیزکه منجر به ترغیب یا دریافت خدمت یا محصول موضوع این دستور العمل گردد مى تواند به منزله تبلیغات محسوب کَردد.
ماده ۳. تبلیغات خدمات وکالاهای موضوع ماده ۱ از طریق هریک از رسانه هاى زیر تحت شمول دستور العمل مى باشند:
الف- دیدارى شنیدارى
ب- چاپى
ج- محیطى
د- مجازى
ماده ۴. انجام هرگونه تبلیغات در خصوص موضوعات ماده ۱ واز طریق رسانه هاى مندرج در ماده ۳ نیازمند اخذ مجوز تبلیغات از سازمان نظام پزشکی من باشد و انجام تبلیغات تحت شمول این دستور العمل بدون اخذ مجوز، هم تخلف صاحب مرکز پزشکی یا کالا و هم تخلف صاحب رسانه محسوب من کَردد
ماده ۵. منظور از مجوز تبلیغات گواهى الکترونیکى است که از طریق سامانه یکپارچه تبلیغات امور پزشکی “سیتا” صادر من گردد.
ماده ۶. مرجع صدور مجوز تبلیغات در شبکه هاى سراسرى صدا وسیما ونشریات سراسرى، کمیته مرکزى تبلیغات است. مرجع صدور مجوز تبلیغات در صدا وسیماى استان ونشریات استانى، کمیته تبلیغات استانى (موضوع ماده ۴۲) است. مرجع صدور مجوز تبلیغات درفضای مجازى، کمیته تبلیغات نظام پزشکی محل فعالیت مطب یا موسسه (موضوع ماده ۴۴ یا ۴۶) مى باشد. در خصوص سایر رسانه ها مرجع صدور مجوز، کمیته/کمیته هاى تبلیغات نظام پزشکی شهرستان محل تبلیغات (موضوع ماده۴۴ یا ۴۶).
تبصره ۱: در صورتى که متقاضى بخواهد دریک یا چند شهرستان خارج از محل فعالیت خود تبلیغ نماید موظف است جهت تبلیغات درهر شهرستان، از نظام پزشکی حوزه جغرافیایى محل انجام تبلیغات مراحل اخذ مجوز راطى کند. دراین صورت مرجع صدور مجوز موظف است رونوشت مجوز صادره رابه نظام پزشکی محل عضویت متقاضى منعکس نماید.
تبصره ۲: صدور مجوز تبلیغات کالاهای سلامت محور توسط رئیس کمیته مرکزى تبلیغات انجام شده و تصویر مجوز صادره در اولین جلسه کمیته مرکزى جهت اطلاع اعضاء ارائه گردد. سایر شهر ستانها که متقاضى صدور مجوز کالاهاى سلامت محور هستند در خواست خود را ارائه نموده تادر صورت حائز شرایط بودن و تصویب کمیته مرکزت تبلیغات، تفویض اختیار صورت کَیرد.
ماده ۷. فرایند بررسى درخواست وصدور مجوز توسط کلیه نظام پزشکی ها صرفا از طریق سامانه یکپارچه تبلیغات امورپزشکی “سیتا” صورت مى یذیرد و صدور هر کَونه مجوز تبلیغات خارج از این سامانه ممنوع بوده وفاقد اعتبار مى باشد. سازمان نظام پزشکی کل موظف است این سامانه را مستمرا ارتقا داده به نحوى که مجوز هاى صادره در این سامانه براى عموم قابل جستجو، رویت و صحت سنجى بوده ونسبت به ارایه رابط برنامه کاربردى مناسب (API) براى شرکتها و موسسات تبلیغاتى اقدام نماید.
ماده ۸. صدور مجوز صرفاً جهت مواد، محصولات و خدماتى مجاز است که اشخاص، شرکت ها و موسسات مربوطه قبلاً بروانه تأسیس، بهره بردارى، ساخت یا مجوز ورود و توزیع محصول یا بروانه ارائه خدمات پزشکی وپیراپزشکی موضوع تبلیغات را از وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، سازمان نظام پزشکی یا سایر مراجع ذیصلاح حوزه سلامت اخذ نموده باشند، مرجع استعلام در خصوص مواد و محصولات سازمان غذا و دارو است.
ماده ۹. تبلیغ جهت داروها و کلیه اقلام موضوع بندب ماده ۱ و همچنین کالاهایى که دارای ادعاى درمانى هستند براى مخاطب عام (غیر از جامعه پزشکى) ممنوع است.
ماده ۱۰. صدور مجوز تبلیغات در خصوص ادعاهاى مطروحه در آکَهى کلیه مواد و محصولات موضوع ماده ۱ این دستور العمل صرفاً مطابق با تأییدیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا سایر مراجع ذیربط امکان یذیر مى باشد.
ماده ۱۱. صدور مجوز تبلیغات جهت خدمات و کالاهاى آسیب رسان به سلامت مطابق فهرست اعلامى وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ممنوع است.
ماده ۱۲. تبلیغات در شبکه هاى ماهواره اى که مورد تأیید وزارت فرهنک و ارشاد اسلامى نیستند ممنوع است.
ماده ۱۳. تبلیغات در شبکه های مجازی که مطابق با موازین وقوانین جمهورى اسلامى نیست، ممنوع است.
ماده ۱۴. درج شعارهاى تبلیغاتى براى تبلیغات امور پزشکی مجاز نیست. درج شعارهاى تبلیغاتى براى تبلیغات کالاى سلامت محور در صورت موافقت کمیته مرکزى امکانیذیر است.
ماده ۱۵. استفاده از هر گونه عبارت تشویقى در تبلیغات (از قبیل تعیین درصد، پورسانت، تعیین جایزه، هدیه، قرعه کشى، اقساط، ضمینى، رایکَان، تخفیف، ارائه وام جهت دریافت خدمت) ممنوع است.
ماده ۱۶. استفاده از صفات تفضیلى و عالى (بهترین، برترین، اولین، مجهز ترین و موارد مشابه ) در تبلیغات ممنوع است.
ماده ۱۷. استفاده از نام و آرم موسسات وسازمان هاى تعیین کیفیت و استاندارد داخلى و خارجى مورد قبول وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وسازمان نظام پزشکی که صرفاَ تأیید کننده وبیان کننده کیفیت است بلامانع است.
ماده ۱۸. متقاضیان تبلیغات، کانون هاى آگهى و تبلیغات، مطبوعات و رسانه هاى کشور ضمن رعایت مفاد این دستور العمل موظف به رعایت ماده ۱۲ آیین نامه تأسیس و نظارت بر نحوه کار و فعالیت کانون های آکهى و تبلیغاتى مصوب شورات عالى انقلاب فرهنکَى
مى باشند.
ماده ۱۹. استفاده از خدمات تبلیغاتى اشخاص حقیقى یا حقوقى فاقد مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى ممنوع است کلیه اشخاص حقیقى و حقوقى که به هر نحوى در فرآیند ثبت آکَهى، طراحى، یا انتشار تبلیغات کالاها یا خدمات سلامت فعالیت نموده یا زیر ساخت های نرم انتشار آگهى هاى مربوطه رافراهم مى نما یند، اعم از شرکتها، موسسات، سکوها، سایتها، سامانه ها وایلیکیشن های (نرم افزارهاى) و مالکین و متصدیان صفحات شبکه هاى اجتماعى موظف هستند با استعلام الکترونیکى از سازمان نظام پزشکی از صدور مجوز تبلیغات مذکور اطمینان حاصل نموده وازاین طریق، شرایط مجاز براى ثبت یا انتشار آکَهى یا تبلیغات را احراز نمایند و در صورت عدم احراز، از عرضه وانتشار آکَهى و محتواى غیر مجاز جلو کَیرى نمایند.
ماده ۲۰. رعایت کلیه قوانین جارى کشور منجمله مفاد قانون «ممنوعیت تبلیغات و معرفى محصولات و خدمات غیر مجاز و آسیب رسان به سلامت دررسانه هاى ارتباط جمعى داخلى و خارجى و فضاى مجازى» وهمجنین کلیه موارد مندرج در «آیین نامه اجرایى ماده ۷ قانون حمایت از حقوق مصرف کنندکَان» لازم الاجرامى باشد. ذکر مندرجات تبلیغات به زبان انکَلیسى یا یکى از زبان های رسمى کشور های همسایه، بعد از متن فارسى بلامانع است.
ماده ۲۱. صدور مجوز تبلیغات براى متقاضیان امور پزشکی که محرومیت از اشتغال دارند تا پایان مدت محرومیت ممکن نخواهد بود.
ماده ۲۲. کمیته هاى تبلیغات مکلفند محتواى اطلاع رسانى و تبلیغات درخواستى مطبها ودفاتر کار رابر اساس معیار هاى گفته شده (موجود در بخشنامه) بررسى نموده و در صورت تطابق نسبت به صدور مجوز اقدام نمایند.
ماده ۲۳. کمیته هاى تبلیغات مکلفند محتواى اطلاع رسانى و تبلیغات درخواستى موسسات را بر اساس معیار هاى زیر بررسى نموده و در صورت تطابق نسبت به صدور مجوز اقدام نما یند: درج نام کامل موسسه براساس بروانه بهره بردارى، شماره پروانه بهره بردارى ، نشانى و شماره تلفن ثابت در تبلیغات موسسات تشخیصى درمانى الزامى است. نام مسئول فنى، معرفى بخشهای موسسه، شرح خدمات مجاز، آدرس لکترونیکى، بیمه هاى طرف قرارداد، ساعات فعالیت، نام سازمان صادر کننده مجوز اختیارى است. شرح خدمات مجاز براى تبلیغات موسسات باید بر اساس بخش هاى مندرج در یروانه بهره بردارى و وظایف مندرج در آیین نامه تأسیس موسسه باشد. تعداد خدمات قابل درج در تبلیغات موسسات حداکثر ۷ مورد است.
الف: درج نام شهر وییش شماره تلفن ثابت موسسه الزامى است.
ب: درج QR_Code منقوش در مجوز صادره در محتواى تبلیغ الزامیست
ج: درج عناوین عضویت در انجمنها وسایر تشکل هاى خارج کشور در تبلیغات ممنوع است.
ماده ۲۴ .نمایش تصاویر سر و صورت، اندام فوقانى واندام تحتانى (زانو به پایین) در صورتى امکان پذیر است که هویت بیمار قابل شناسایى نبوده و رضایت کتبى و آکَاهانه ازوی اخذ شده باشد. نمایش تصویر سایر قسمتهاى بدن (منجمله شکم وسینه) ممنوع است.
اندام قبل از تصویر بردارى باید عارى ازهر کَونه رنگ یا براق کننده بوده و تصاویر نمایش داده شده نیز باید بدون روتوش یا جلوه ویژه باشد.
ماده ۲۵. انتشار فیلم یا تصویر از محل مطب/دفتر کار یا موسسه مجاز است. در این صورت، صوت یا تصویر هیج فرد دیکَرى به جز کادر درمانى بروانه دار آن موسسه، نباید دیده شود. انتشار تصاویر تجهیزات پزشکی در پس زمینه محتواى تبلیغ، به کَونه اى که برند محصول مشخص نباشد در صورت تائید کمیته تبلیغات مجاز خواهد بود.
ماده ۲۶. محتواى تبلیغات مطبها، دفاتر کار و مؤسسات نباید موجب تنزل شأن جامعه پزشکى شود. تشخیص باکمیته تبلیغات صادر کنتده مجوز مى باشد.
ماده ۲۷. سازمان نظام پزشکی مکلف است در مجوز صادره نام رسانه، مخاطبین رسانه، تیراژ و محتواى مجاز تبلیغات راعیناً قید نماید ودارنده مجوز نیز مکلف است صرفا مطابق با محتواى مجوز، تبلیغات نماید.
ماده ۲۸. مدت اعتبار مجوز هاى تبلیغات یکساله است.
ماده ۲۹. در خصوص مطبها، دفاتر کار و کلیه موسسات به جز بیمارستانها و مراکز جراحى محدود وسرپایى (به شرح ماده ۳۰)، صدور مجوز تبلیغات جهت تابلوهاى تبلیغاتى شهرى صرفا در بازه زمانى یک ماء قبل تا دو ماه بعد از افتتاح، همجنین در صورت افزایش و تغییر در بخش ها و خدمات در موسسات پزشکی، تاسه عدد با جانمایى مشخص وحداکثر در ابعاد ۲۰۰* ۳۰۰ سانتى متر وصرفا در محدوده جغرافیایى شهرى مجاز است.
ماده ۳۰. صدور مجوز انواع تبلیغات محیطى (منجمله برروى تابلوهاى تبلیغاتى شهرى یا بیلبورد) براى بیمارستانها ومراکز جراحى محدود و سریایى، مطابق مفاد دستور العمل وبا اعتبار یکساله وصرفا در محدوده جغرافیایى شهرى مجاز است.
ماده ۳۱. صدور مجوز انواع تبلیغات محیطى (منجمله بر روى تابلوهاى تبلیغاتى شهرى یا بیلبورد) براى مواد و محصولات، مطابق مفاد دستور العمل و با اعتبار یکساله مجاز است.
ماده ۳۲. در مواردى که متقاضى تبلیغات قصد تاسیس سایت یا صفحه مجازى در فضاى اینترنت را دارد، در قسمتى از مجوز صادره تحت عنوان “کادر محتواى ثابت”، محتوات مورد تایید کمیته تبلیغات عینا نوشته شود. کادر محتواى ثابت شامل موارد الزامى واختیارى موضوع مواد ۲۲ و ۲۳ مى باشد که به تصویب کمیته تبلیغات سازمان رسیده باشد. دارنده مجوز با دریافت مجوز تبلیغات تعهد مى نماید مندرجات کادر محتواى ثابت رادر هنگام ورود به سایت یا صفحه مجازى تبلیغاتى نمایش دهد. درج کامل این محتوا در تمام قسمتهاى سایت یا اطلاعات بار گذارى شده در صفحه مجاز است ولى درج گزینشى آن ممنوع است. دارنده مجوز متعهد است در هنکَام بار کذارى اطلاعات و تصاویر جدید در صفحه، مفاد این دستور العمل رارعایت نماید.
ماده ۳۳. در تاسیس صفحه اطلاع رسانى مجازى خدمات پزشکی، یک تصویر معرف باید در کنار کادر ثابت محتوا منتشر شود. در خصوص مطب/دفتر کار، این تصویر مى تواند تصویر تابلوى استاندارد مطب/دفتر کار یا تصویر چهره دارنده پروانه باشد. در خصوص موسسه پزشکی این تصویر مى تواند تصویر تابلوى استاندارد موسسه یا تصویر لو گوى ثبت شده موسسه باشد.
ماده ۳۴. در تبلیغات فضاى مجازى، اطلاع رسانى یا تبلیغات در هر نشانى غیر از نشانى مندرج در مجوز تبلیغات صادره از نظام پزشکی ممنوع ست.
ماده ۳۵. در تبلیغات مجازى، درج نشانى (لینک) صفحات مجازت به غیر از صفحات مجوز دار صاحب مجوز تبلیغات ممنوع است.
ماده ۳۶. صدور مجوز براى پوستر مجازى جهت انتشار در کانالها وگرومهاى پیام رسانها و همچنین سایت هاى مجاز بلامانع است.
ماده ۳۷. مسئولیت کلیه محتوات منتشره در صفحه مجاز تبلیغاتى متوجه صاحب مجوز است.
ماده ۳۸. هر یک از نظام پزشکی ها یس از صدور مجوز تبلیغات، مکلف است صفحات مجازى، تبلیغات منتشره و یا أکَهى هاى درج شده در رسانه هارا مرتبا پایش نموده و در صورت تخطى از مفاد دستور العمل، نسبت به تعلیق مطابق با بند۵ ماده ۵ اقدام نماید.
ماده ۳۹. تعرفه کارشناسى، صدور، توسعه، تمدید واصلاح مجوز تبلیغات موضوع این دستور العمل سالانه از طرف سازمان نظام پزشکی کل پیشنهاد و توسط شوراى عالى نظام پزشکی تصویب وبه نظام پزشکی هاى سراسر کشور ابلاغ مى کَردد.
ماده ۴۰. به منظور ساماندهى تبلیغات و نظارت بر حسن اجراى این دستور العمل، هماهنکَى با سایر ارکَان ها و نهادهاى رسمى کشور و رسیدکَى به موارد اعتراض وارایه پیشنهادات به دبیرخانه شوراى عالى کمیته اى با ترکیب ذکر شده در بخش نامه تحت عنوان کمیته مرکزى تبلیغات در معاونت فنى ونظارت نظام پزشکی کل تشکیل مى کَردد.
ماده ۴۱. وظایف واختیارات کمیته مرکزى تبلیغات به در بخشنامه توضیح داده شده.
ماده.۴۲ شوراهای هماهنگى نظام پزشکی استانها موظف هستند کمیته اى با ترکیب ذکر شده تحت عنوان کمیته تبلیغات استانى به منظور نظارت براجراى مطلوب این دستور العمل در استان، هماهنگى با سایر ارگان ها ونهادهای رسمى استانى و رسیدگى به موارد اعتراض به صدور مجوز تبلیغات توسط شهر استانها (به جزء شهرستان هاى مرکز استان) ونیزارایه پیشنهادات به کمیته مرکزى تبلیغات تشکیل دهند.
ماده ۴۸. چنانچه علیرغم دعوت رییس نظام پزشکى جهت تشکیل کمیته تبلیغات مربوط، ظرف مدت ۱۵ روز کارى جلسه کمیته برگزار نشد، رییس نظام پزشکى موظف است با رعایت مفاد این دستور العمل نسبت به بررسى و صدور مجوزهات تبلیغات درخواستى اقدام نماید. انجام پیگیرى هاى لازم جهت تشکیل کمیته کماکان بر عهده رییس نظام یزشکى خواهد بود. کلیه مجوز هاى صادره مى بایست در اولین جلسه کمیته به استحضار اعضاء کمیته برسد.
مجوز صادره به این صورت، توسط کمیته قابل ابطال نخواهد بود ولى در موارد تخلف قابل ابطال درکمیته هاى سطوح بالاترمى باشد.
ماده ۵۰. این دستور العمل مشتمل بر ۵۰ ماده و ۲۳ تبصره طى مصوبه شماره (۱)چهل وسومین جلسه شورات عالى سازمان نظام پزشکى مورخ ۱۳۰۲/۱۰/۲۸ به تصویب رسیده واز تاریخ تصویب لازم الاجرااست وکلیه ضوابط ودستور العمل هاى قبلى مصوب سازمان نظام پزشکى در خصوص تبلیغات وانتشار آگهى هاى دارویى، مواد خوراکى، آشامیدنى، آرایشى، بهداشتى، اطلاع رسانى امور پزشکى ملغى مى کَردد.